Осы ереже «Азаматтық Авиация Академиясының ақпараттық-кітапхана бөлімі туралы ережеге» сәйкес әзірленген және оқырмандарға қызмет көрсету тәртібін, оқырмандар мен кітапхана міндеттері мен құқықтарын ретке келтіріп отырады.
2. АКБ-ін қолданудың жалпы ережелері.
2.1. Кітапхананы окырмандардын, барлык санаттардағы (оқудың барлық нысандары студенттері, магистранттар, докторанттар, профессор-оқытушылар кұрамы және кызметкерлері) пайдалануға құқылы.
2.2. Ақпараттық-кітапханалық қызметтің нeгізгi түрлері ақысыз көрсетіледі.
2.4. Пайдаланушылар кітапханаға пайдаланушының ұйымға қатыстылығын растайтын құжат: студенттер үшін - студенттік куәлік, оқытушылар, қызметкерлер және оқырмандардың басқа санаттары үшін – жұмысқа орналасқаны туралы анықтама, жеке куәлік және өлшемі 3 * 4 см. Бойынша жазылады.
2.5. Оқырманға АКБ пайдалану құқығына бірыңғай оқырман билеті беріледі және оқырман формуляры толтырылады. Кітапханаға жазылған кезде пайдаланушылар кітапхананы пайдалану ережелерімен танысады және оларды оқырман түрінде қолтаңбасымен орындау міндеттемесін растайды.
2.6. Оқырман билеті жарамдылық мepзiмi - 6ip оқу жылы. Жыл сайын АКБ пайдаланушыларды ездері ұсынған барлық әдебиеттермен кітапхана белгілеген уақыт аралығында қайта тіркейді және оқырман билетін жаңартады. Қайта тіркеуден өтпеген пайдаланушыларға АКБ қызмет көрсетпейді.
2.7. Оқу орнынан шыққан кезде пайдаланушылар кітапханаға өз қолдарындағы басылымдар мен оқырман билетін қайтарады.
2.8. Пайдалану ережелерін бұзған немесе кітапханаға зиян келтірген пайдаланушылар материалды, Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында және кітапхананы пайдалану ережелерінде қарастырылған әкімшілік жауапкершілікке тартылады.
2.9. Пайдаланушылар оқулықтардың жоғалуына немесе бүлінуіне жауап береді, оларды сол басылымдармен немесе бірдей құндылығы бар басылымдармен алмастырады, егер ауыстыру мүмкін болмаса, олардың нақты құнын өтейді.
3. Абонементті пайдалану ережелері.
3.1. Абонементте оқулықтар мынандай мерзімдерге беріледі:
-оқу және оқу-әдістемелік әдебиеттері семестрлік оқу мерзіміне беріледі, белгіленген мерзімде міндетті қайта тіркеумен;
- ғылыми және арнайы әдебиеттер 10 күнге 3 кітапқа дейін беріледі;
- көркем әдебиет 1 -2 кітап көлемінде 10 күннен аспайды;
3.2. Пайдалану мерзімі пайдаланушылардан материалдарға сұраныс болмаса немесе керсінше, егер басылымдар 6ip данада болса немесе сұраныс жоғары болса, ұзартылуы мүмкін.
3.3. Алынған басылымның әр данасы ушін пайдаланушы басылым карточкасын қол қояды.
3.4. Қашықтан оқыту технологияларын қолданатын сырттай оқитын студенттер сессия мен сессия кезеңінде қажетті әдебиеттермен қамтамасыз етіледі.
3.5. Топтық сабақтарда қолдануға арналған әдебиет оқытушының жазбаша өтініші бойынша жасалынады. Топтық сабақтарда алынған әдебиеттер үшін жауапкершілік оқытушыға жуктеледі.
3.6. Кітапхана материалдарын үшінші тұлғаларға беруге тыйым салынады.
4. Оқырман залын пайдалану ережелері.
4.1. Кітаптар оқу залында оқырман билетімен беріледі.
4.2. Журналдардағы мақалалар, ғылыми еңбектер топтамалары, рефераттар, кітаптардағы материалдарды көшіруге болады.
4.4. Оқу залына жеке кітаптармен және кітапхана қорындағы кітаптармен және басқа да баспа материалдарымен кіруге рұқсат етілмейді.
4.5. Оқу залынан әдебиеттерді шығаруға тыйым салынады.
5. Электронды оқу залын пайдалану ережелері.
5.1. Пайдаланушы компьютерді менеджер - кітапханашы рұқсатынсыз пайдалануғa құқылы емес.
5.2. Кітапхананың барлық оқырмандары үшін Интернетке қол жетімділік ақпарат алу құралы ретінде ғана ұсынылады.
5.3. Интернетке кіру сессиялары заңсыз әрекеттер ушін пайдаланылмауы керек (жарнамалық және компьютерлік вирустарды тарату, Интернет ресурстарына рұқсатсыз кipy әрекеттері).
5.4. Орнатылған бағдарламалык жасактамаға, оның ішінде оның параметрлеріне кез келген кедергі жасауға тыйым салынады.
5.5. Бір жеке компьютерде 6ip уақытта екі адамнан жұмыс icтeyre рұқсат етілмейді.
5.6. Компьютерлерді қосу және өшіру тек электрондық оқу залындағы менеджер - кітапханашы арқылы жүзеге асырылады.
5.7. Жұмыс icтeп түрған компьютерлерді қараусыз қалдыруға, компьютердің қорек көздерін және перифериялық құрылғыларды ашуға, істерді бақылауға тыйым салынады.
5.8. Пайдаланушылар бөгде заттардың, сұйықтықтардың және сусымалы материалдардың компьютерге және перифериялық құрылғыларға кipyiнe жол бермеуі керек.
5.9. Пайдаланушылар АКК электронды оқу залында қауіпсіздік және өрттен қорғау жөніндегі нұсқаулықты сақтауға міндетті.
5.10. Кітапхана байланыс сапасы немесе сапасыздығы үшін жауап бермейді. 5.11. Кітапхана Интернеттен ақпараттың мазмұнына, дәлдігіне және сапасына жауап бермейді.
6. Сирек және құнды басылымдарды пайдалану ережелері.
6.1. Сирек кездесетін қордағы әдебиеттер тек оқу залында жұмыс icтey ушін сұраныс бойынша беріледі.
6.2. Әдебиеттерді алу ушін оқырман оқу залындағы кітапханашы -менеджеріне өтініш береді. Әр сұралған баспа ушін сұрауда мыналар керсетіледі: автордың аты-жөні, кітаптың атауы, түгендеу нөмірі.
6.3. Сирек және құнды басылымдармен жұмыс жасау кезінде оқырман оларды мұқият өңдеуі керек және оларға зиян келтіруі мүмкін әрекеттерді жасамауы керек.
6.4. Құжаттың сақталуын қамтамасыз ету ушін мыналар кешірілмейді:
- сирек кездесетін қордың құнды кітаптары;
- энциклопедиялар;
- кітапхананың қалауы бойынша басқа материалдар.
7. Оқырмандардың құқықтары мен міндеттері.
7.1. Оқырмандар:
- АКК ұсынатын кітапханалық және ақпараттық кызметтердің негізгі түрлерін ақысыз пайдалану;
- ақпарат көздерін іздеуде және таңдауда консультативтік көмек алуға;
- электронды каталог деректерін, Интернет кызметтерін және басқа да ақпараттық қызметтерді пайдалануға құқылы.
7.2. Оқырмандар міндетті:
- Оқырман билеті арқылы әдебиет алуға және әр басылымға кітап немесе оқырман түрінде қол қоюға;
- Кітапхана қорынан кітаптарды және басқа да материалдарды алған кезде оқырман оларды мұқият қарап шығуы қажет, басылымның қандай да 6ip ақауы бар екенін байқаса, кітапханашыға көрсетуі қажет, болмаса басылымның ақауы үшін жауапкершілік соңғы пайдаланған оқырманға жүктеледі.
- кітаптарға, басқа материалдарға қамқорлық жасауға, оларға жазбалар жасамауға, парақтарды жыртып тастамауға немесе майыстырмауға, мультимедиялық медианың бетін бүлдірмеуге;
- АКБ компьютерлік техникасының немесе басқа жабдықтың зақымдалуын болдырмауға, кітапханадағы жиһазға қамқорлық жасауға;
- белгіленген мерзімде АКБ алынған оқулықтарды қайтаруға;
- оқырман билетін ұқыпты қарауға, оқырман билетін бөгде адамға бермеуге;
- академия студенттері оқу жылының соңында, сондай-ақ академиядан шыққан кезде (оқудан шығару, академиялық демалыс) оқырман билетін, оқырман атына жазылған барлық материалдарды кітапханаға қайтаруға;
- кітапханаға сыртқы киімдермен кірмеуге;
- оқу залына сөмкелермен кірмеуге;
- тамақ, сусындар, жануарларды кітапханаға әкелмеуге;
- тыныштық, тазалық және тәртіпті сақтауға;
- кітап сақтау қорлары мен кітап депозитарийіне рұқсатсыз кірмеуге.
7.3. Оқырмандардың жауапкершілігі:
- АКК қорына зиян келтірген оқырмандар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес материалдық және өзге де жауаптылықта болады;
- кітапхана қорынан алынған оқулықтар жоғалған немесе бүлінген жағдайда оқырман оларды сәйкесінше бірдей басылымдармен алмастыруы керек;
- егер оқырман үш рет ескертуден кейін кітапхана оқулықтарын қайтармаса, онда ол АКБ пайдалану құқығынан айырылады;
- әдебиеттерді кітапханадан рұқсатсыз алғаны үшін оқырман 2 (екі) ай ішінде АКБ пайдалану құқығынан айырылды;
- осы ережелерді бұзғаны үшін оқырмандар 3 (үш) айға дейін АКБ пайдалану құқығынан айырылуы мүмкін.
8. АКБ міндеттері мен құқықтары.
8.1. АКБ құқығы бар:
- оқырмандардан осы Ережені сақтауды талап етуге;
- егер АКБ оқулықтарын белгіленген мерзімде қайтарылмаса, оқырманды АКБ оқулықтарын пайдалану құқығынан айыруға;
- осы Ережелер бірнеше рет бұзылған жағдайда, кітапхана әкімшілігі кінәлілерді АКБ пайдалану құқығынан мүлдем айыруға құқылы.
- Әдебиет қарызын жою және қорды сақтау мақсатында кітаптардың кітапханаға қайтарылуын үнемі қадағалап отыру;
- пайдаланушылардан жоғалған немесе бүлінген басылымдардың, нақты нарықтық құнын қалпына келтіруге, ал жоғалған немесе бүлінген басылымдардың орнын толтыруға тұрақты түрде құлықсыздық танытқан жағдайда академияның тиісті құрылымдық бөлімшесінің басшысымен, «Азаматтық Авиация Академиясы» АҚ, басшылығымен пайдаланушыны нақты нарықтық құнын 10 есе көлемінде өтеледі.
8.2. АКБ:
- пайдаланушыларға жоғары ақпараттық және библиографиялық кызмет көрсету мәдениетін ұсыну;
- AKБ-нің барлық қорларын пайдалануға мүмкіндік беру. Құжатты пайдалануға шектеулер тек аса құнды және сирек кездесетін басылымдардың тиісті түрде сақталуын қамтамасыз ету үшін белгіленеді;
- оқырмандардың сұраныстарын оқып, толығымен қанағаттандыру;
- оқырмандарға АКБ оқулықтарын беру кезінде оқырмандардан алынған немесе алынған материалдарда анықталған ақаулар мен сәйкесінше ескертулерді қарастыру;
- оқырманды АКБ-ге жазылған кезде осы ережелермен таныстыру;
- берілген АКБ материалдарының қорға оралуын бақылау;
- оқырманға АКБ қорын пайдалануға мүмкіндік беру;
- осы мақсатта пайдаланушылармен жеке және жаппай жұмыстың әр түрлі формаларын қолдана отырып, кітапханалық - ақпараттық қызметтер мен кітаптардың жарнамасын жақсарту, сонымен катар кітапхана процестері мен алдыңғы қатарлы технологияларды автоматтандыру;
- кітапхана және библиографиялық білім негіздері бойынша ауызша консультациялар, әңгімелесу арқылы оқушылардың мәдени, кітапханалық және библиографиялық сауаттылығын арттыру;
- өз құжаттарының сақталуына жауап береді, пайдаланушыға берілген кітаптардың АКБ-не уақтылы қайтарылуын қадағалап отырады, қолданушыға оқулықтарды толық өткізіліп берілгеннен кейін ғана оған үйге оқулық беріледі;
- АКБ әкімшілігі осы Ережеге өзгертулер мен толықтырулар енгізуге құқылы.
8.3. Оқырмандарды, АКБ-ін жетілдіруге бағытталған жазбаша және ауызша ұсыныстарын ескеру.
8.4. АКБ-нің жұмыс режимін қадағалап, егер ол өзгерсе, ол туралы пайдаланушыларға уақтылы хабарлау.